FINAŁ OLIMPIADY HISTORYCZNO-PRAWNEJ im. Prof. Michała Sczanieckiego – edycja 2023/2024
Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego wraz z Polskim Towarzystwem Historii Prawa zaprasza na kolejną edycję ogólnopolskiego konkursu historyczno-prawnego, jakim jest Olimpiada Historyczno-Prawna im. prof. M. Sczanieckiego (dalej: „Olimpiada”).
Tegoroczna edycja Olimpiady będzie przebiegała według poniższych zasad:
1. Finaliści zostaną wyłonieni przez poszczególne ośrodki akademickie w eliminacjach wydziałowych (organizatorzy finału nie narzucają w tej materii żadnych rozwiązań – pozostają one jak co roku w kwestii poszczególnych ośrodków) oraz zgłoszeni organizatorowi finału Olimpiady najpóźniej do dnia 10 maja 2024 r. do godz. 23:59.
2. Każdy z ośrodków akademickich może zgłosić maksymalnie 2 uczestników.
3. Finał Olimpiady odbędzie się w budynku WPiA UJ przy ul. św. Anny 6 w sali „Przewiązka” dnia 27 maja 2024 r. od godz. 12.00.
4. Uczestnicy Olimpiady występują indywidualnie, reprezentując ośrodek akademicki, który ich zgłosił.
5. Olimpiadę wygrywa uczestnik, który zdobędzie największą liczbę punktów. Dla laureatów organizator przewiduje nagrody rzeczowe.
6. Zakres zagadnień poruszanych podczas finału Olimpiady obejmuje 3 bloki tematyczne, spośród których każdy dzieli się na 3 moduły:
1) Powszechna historia państwa i prawa:
a) kształtowanie się współczesnej procedury cywilnej XVI-XX w.
b) prawo małżeńskie długiego XIX w. (1789-1914)
c) ewolucja kary od monarchii absolutnej do państwa demokratycznego (XVI-XX w.)
2) Historia państwa i prawa polskiego:
a) postępowanie sądowe w Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVI-XVIII w.;
b) prawo spadkowe w zaborze austriackim w XIX w.;
c) prawo karne materialne w II RP;
3) Prawo rzymskie:
a) wartości i zasady prawa spadkowego z perspektywy prawa rzymskiego i tradycji romanistycznej;
b) zasada i granice swobody umów z perspektywy prawa rzymskiego i tradycji romanistycznej;
c) rzymska własność a nowożytne ograniczenia prawa własności w interesie publicznym.
7. Wraz ze zgłoszeniem należy przypisać do każdego z uczestników 2 moduły, po jednym z dwu wybranych bloków tematycznych. Uczestnicy Olimpiady będą odpowiadać na dwa wylosowane pytania, po jednym z każdego ze wskazanych przy zgłoszeniu modułów.
8. Pytania obejmują krótkie opisy zagadnień, stany faktyczne lub teksty źródłowe, w oparciu o które uczestnik powinien sformułować odpowiedź przedstawiającą wyjaśnienie danego zagadnienia, rozwiązanie stanu faktycznego lub interpretację tekstu źródłowego.
9. Uczestnicy udzielają odpowiedzi publicznie, w obecności innych uczestników, opiekunów oraz widowni. Każda z wypowiedzi może trwać maksymalnie 5 minut, tj. łącznie 10 minut na jednego uczestnika.
10.Wypowiedzi uczestników oceniają komisje właściwe ze względu na wybrane przez uczestnika bloki tematyczne. W pracach każdej z komisji biorą udział przedstawiciele organizatora oraz przedstawiciele ośrodków akademickich, które zgłosiły uczestników. Wypowiedzi są oceniane z uwzględnieniem propozycji wzorcowej odpowiedzi zaproponowanej przez organizatorów.
11.Informacje bieżące na temat Olimpiady Historyczno – Prawnej zamieszczane będą na stronie Katedry Powszechnej Historii Państwa i Prawa UJ: https://common.law.uj.edu.pl/.
12.Literatura ogólna polecana dla uczestników:
1) w zakresie powszechnej historii państwa i prawa: Dziadzio A., Powszechna historia prawa, Warszawa 2020;
2) w zakresie historii państwa i prawa polskiego: Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2010 [w zakresie XIX-XX w.]; Uruszczak W., Historia państwa i prawa polskiego (966-1795), Warszawa 2021 lub wcześniejsze wydania [w zakresie do XVIII w.];
3) w zakresie prawa rzymskiego: Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2018.
13.Literatura szczegółowa właściwa dla poszczególnych modułów zalecana dla uczestników (dostępna online):
1) w zakresie powszechnej historii państwa i prawa:
a) Dziadzio A., Stosowanie francuskiej procedury cywilnej przez sądy Wolnego Miasta Krakowa (1815-1846), „Prawo i Więź” 2023, t. 46, nr 3, s. 155 -177;
b) Pomianowski P. Rozwód w XIX w. na centralnych ziemiach polskich. Praktyka stosowania Kodeksu Napoleona w latach 1808-1852, Warszawa 2018, s. 167-209;
c) Janicka D., Spór o teorie kary w dobie klasycznej szkoły prawa karnego na ziemiach polskich i niemieckich XIX wieku, „Prace Komisji Historii Nauki PAU” 2000, t. 2, s. 107-126;
2) w zakresie historii państwa i prawa polskiego:
a) Moniuszko A., Prawo sądowe Rzeczypospolitej szlacheckiej (XVI-XVIII w.). Zarys wykładu z wyborem źródeł, Warszawa 2017, s. 53-61;
b) Koredczuk J., Zasady dziedziczenia nieruchomości według Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch w XIX wieku, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2013, t. 6, z. 3, s. 259–266;
c) Łysko M., Kodeks Makarewicza w ocenie środowiska tzw. młodych prawników w II Rzeczypospolitej Polskiej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2023, t. 75, nr 2, s. 37-53;
3) w zakresie prawa rzymskiego:
a. Longchamps de Bérier F., Stałość a zmienność szczegółowych regulacji prawa spadkowego Niepodległej, „Forum Prawnicze” 2018, nr 2, s. 3–24;
b. Longchamps de Bérier F., 'Mandatum incertum' w klasycznym prawie rzymskim, „Prawo Kanoniczne” 1994, nr 37.1-2, s. 223–248;
c. Kupiszewski H., Rozważania o własności rzymskiej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1984, nr 2, t. 36, s. 27 55.
14.Po zakończeniu konkursu planowane są warsztaty organizowane przez Polskie Towarzystwo Historii Prawa (PTHP). Uczestnicy konkursu uzyskają możliwość interpretacji i dyskusji nad historycznymi źródłami praktyki sądowej pod kierunkiem wykwalifikowanych Badaczek i Badaczy historii prawa z całej Polski. Udział w warsztatach jest dobrowolny i zostanie potwierdzony i nagrodzony odrębnym certyfikatem.
15.W sprawach bieżących uprzejmie prosimy o kontakt z przedstawicielami komitetu poszczególnych Katedr i PTHP: organizacyjnego Olimpiady
1) dr Piotr Michalik, piotr.jan.michalik@uj.edu.pl
2) dr Jakub Pokoj, jakub.pokoj@uj.edu.pl
3) dr Grzegorz Blicharz, grzegorz.blicharz@uj.edu.pl
4) dr Tomasz Kucharski (warsztaty), sekretarz@pthp.pl
Z wyrazami szacunku
prof. dr hab. Andrzej Dziadzio (Katedra Powszechnej Historii Państwa i Prawa)
prof. UJ dr hab. Izabela Lewandowska-Malec (Zakład Historii Prawa Polskiego)
ks. prof. dr hab. Franciszek Longchamps de Bérier (Katedra Prawa Rzymskiego)
prof. UJ dr hab. Maciej Mikuła (Polskie Towarzystwo Historii Prawa)