Katedra Powszechnej Historii Państwa i Prawa

prof. dr hab. Andrzej Dziadzio

dr hab. Marian Małecki

Celem zadania badawczego będzie w pierwszej kolejności naukowa analiza galicyjskiego aparatu władzy ze szczególnym uwzględnieniem miejsca namiestnictwa galicyjskiego w dualistycznym modelu administracji monarchii austriackiej doby konstytucyjnej, jako z jednej strony, reprezentanta rządu centralnego, z drugiej, wykonawcy postulatów organów autonomicznych (sejmu, wydziału krajowego) w zakresie realizacji interesów Galicji jako jednego z krajów koronnych monarchii. Istotną częścią prowadzonych badań stanie się nie tylko ocena prawnych form działalności namiestnictwa, ale także przedstawienie sposobu wykonywania przezeń imperium władzy publicznej w powiązaniu z nadzorowanym aparatem bezpieczeństwa (policja, prokuratura). Celem badań jest odpowiedź na pytanie, na ile głębokie przemiany ustrojowe zapoczątkowane w Austrii uchwaleniem Konstytucji grudniowej w 1867 roku przeobraziły galicyjski aparat biurokratyczny w duchu państwa prawa, a ile w jego funkcjonowaniu przetrwało mechanizmów typowych dla państwa absolutnego. Podbudowę dla w weryfikacji postawionych hipotez badawczych stanowić będzie analiza materiałów archiwalnych obrazujących wieloaspektową działalność galicyjskiego namiestnictwa.

Efektem planowanych badań będzie naukowy opis, po pierwsze, wzajemnych relacji między władzami autonomicznymi Galicji (sejmu i wydziału krajowego) a namiestnictwem, ze szczególnym uwzględnieniem głównych kierunków polityki wewnętrznej Galicji kolejnych namiestników, po drugie, odtworzenie najważniejszych działań administracyjnych sejmu krajowego i namiestnictwa pod rządami każdego z 10 namiestników, którzy sprawowali tę funkcję w latach galicyjskiej autonomii, po trzecie, pokazanie praktyki administracyjnej organów rządowych Galicji na tle konstytucyjnej zasady praworządności, po czwarte analiza czynności administracyjnych w konkretnych dziedzinach wchodzących w zakres właściwości przedmiotowej galicyjskich organów rządowych a dotykających bezpośrednio publicznych praw podmiotowych obywateli, których ochronę gwarantowały konstytucja i ustawy, m.in. w obszarze swobody zrzeszania się, wolności religijnej, wolności gospodarczej i działalności zarobkowej. W ramach upowszechniania wyników badań zostaną opublikowane artykuły w czasopismach naukowych wydawanych w Austrii, Niemczech, Czechach i w Polsce.